رشت – گروه استانها - نرجس غلامپور : در سالهای اخیر شکار بی رویه و تخریب زیستگاه حیات وحش به اصلی ترین چالش عمده زیست محیطی تبدیل شده به صورتیکه آینده خوبی را برای محیط زیست استان نمی توان پیش بینی کرد .

تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، تخریب زیستگاه ها ، و شکار بی رویه همگی از عواملی هستند که بر جمعیت حیوانات تاثیر گذاشته است.

در گذشته های دور شکار و صید، خود یکی از روش های معیشتی محسوب می شد و برخی ها بر این باور بودند که برخی از پرندگان را نباید شکار کرد .

امروزه قطع درختان به بهانه های مختلف مامن و پناهگاه اصلی حیوانات را برهم زده که گاها مشاهده میشود این حیوانات به مناطق محلی ورود می کنند وبخاطر ترس و آسیب زدن به اهالی منطقه  توسط خود آنان مجروح یا کشته میشوند و گاها با هزاران ترفند آن را به دام می اندازند و به محیط بانان تحویل می دهند.

حیات وحش گیلان جایگاهی در صنعت گردشگری ندارد

مدیرکل محیط زیست استان گیلان در گفت و گو اختصاصی با خبرنگار قدس ، به تاثیر گونه های حیات وحش بر توسعه گردشگری اشاره کرد و گفت : امروزه حیات وحش به عنوان عنصر اساسی و تامین کننده انواع تفریحات برای انسان شناخته شده و به عنوان شاخه ای مجزا در گردشگری تعریف شده است که در گیلان هنوز نتوانسته جایگاه خود را در صنعت گردشگری پیدا کند.

قربانعلی محمدپور گفت :گردشگری با هدف دیدن انواع جانوران وحشی در ایران بیشتر به پرنده نگری در سایت ها و تالاب هایی که زیستگاه انواع پرندگان بومی و مهاجر هستند محدود شده است این در حالی است که برنامه ریزی برای بهره مندی از سایر زیستگاه های جنگلی با برگزاری تورهای جنگل پیمایی برای عموم مردم علاقه مند در کنار تبلیغات و اطلاع رسانی می تواند راهگشا باشد.

مدیریت نابخردانه بهره برداری ازمنابع

مدیر کل محیط زیست استان گیلان ازانقراض بسیاری از گونه های استان نظیر پلنگ که در معرض خطرهستند خبرداد و افزود: این معضل معلول مدیریت نابخردانه بهره برداری از منابع و روندهای غیراصولی توسعه به هر قیمتی است و شکار غیرمجاز سهم کمی در این میان دارد .

وی گفت : انچه تهدید جدی و شتابان برای طبیعت محسوب میشود بهره برداران ناآگاه به دانش زیست محیطی و اقتصاد محیط زیست است که با تخریب و انهدام هر چه بیشتر زیستگاه ها ،موجبات نابودی گونه ها را فراهم می سازند و پایش زیست محیطی با هدف حفاظت و جلوگیری از شکار گونه های جانوری و تفریحات همسو با حفاظت از حیات وحش را توصیه می کنیم .

محمدپورادامه داد : تخریب و انهدام زیستگاه فراگیر ترین عامل تهدید گونه هاست که از برنامه های ناکارآمد توسعه در استان نشات گرفته است  و عدم توجه به پیامد های شیوه ای از توسعه است که  همه عوامل انسانی را مد نظر قرار داده و جایی برای طبیعت و محیط زیست  باقی نمی گذارد و باید یاد بگیریم  که فعالیت های معیشتی و اقتصادی مستلزم برنامه ریزی است تا با حفظ معیارها و استانداردهای تعریف شده جهانی، به طبیعت آسیبی نرسد .

گونه های حیات وحش در خطرند

وی افزود : در حال حاضرگونه های حیات وحش چون مرال ،خرس قهوه ای ،گربه وحشی،پلنگ،شوکا،سمورجنگلی و گونه هایی از پرندگان شکاری از شرایط زیستگاهی مطلوبی برخوردار نیستند.

فعالیت ۱۶۹ محیط بان در گیلان

وی به تعداد محیط بانان گیلان در حفظ و صیانت از زیستگاههای حیات وحش اشاره کرد و گفت : در استان گیلان ۱۶۹ نفر محیط بان مشغول به کار هستند که باید از عرصه ای به مساحت بیش از ۲۰۰ هزار هکتار مراقبت کنند.

محمد پور افزود:با توجه به کمبود نیرو و تجهیزات  مورد نیاز تلاش ما بیشتر معطوف به ارتقای سطح حفاظتی مناطق  و برخورداری از سطح مطلوبی  از مراقبت و حراست از زیستگاه  هاست که در همین راستا ارتقای سطح  اثر طبیعی غار درفک به مساحت ۲۶۰ هکتار به مرکزیت  غار درفک  انجام شده و ارتقای سطح مناطق شکار ممنوع ناو اسالم و اشکورات و معرفی یک منطقه جدید نیز در دست اقدام  است.

قشر تاثیرگذار جوامع محلی

وی حضور جوامع محلی برای حفاظت از حیات وحش را تاثیرگذار دانست و گفت :جوامع محلی می توانند نقشی بسیار پررنگ در این جریان داشته باشند به شرط آنکه از سطح آگاهی لازم برخوردار باشند .یعنی به  اهمیت حضور  و مجاورت حیات وحش در  محیط زندگی  خود آگاه شوند  و حتی در صورت امکان انرا به شیوه های مختلف لمس کنند .

وی افزود: جریانی از گردشگری که به سبب حضور حیات وحش به منطقه سرازیر و منافع اقتصادی ناشی از آن به مردم محلی می رسد که در صورت حضور  شکارچی این جریان گردشگری و اقتصادی قطع می شود . ولی هنوز ما به این مرحله نرسیده ایم .

محمدپور اظهار داشت : حضور شکارچیان در مواردی مثل تله گذاری برای حیات وحش  که موجب بدام افتادن گونه هایی چون پلنگ و ... شده توسط مردم محلی به ادارات محیط زیست اطلاع داده می شود و برای شکاربانی نیز از وجود مردم محلی سود می بریم  و در همین جا باید از مردم محلی  به سبب این همکاری و همراهی تقدیر کنیم . 

اقتصاد محیط زیست

وی فرهنگ سازی در حفاظت از حیات وحش را مهم دانست و گفت : فرهنگ سازی  در تبدیل نگرش و  رفتار و عادت برای جلوگیری از تخریب ‌زیست محیطی بسیار موثر و انکارناپذیر است .

وی گفت : نهادینه شدن فرهنگ زیست محیطی  پیمان همه جانبه ای بین ارگان های مختلف استان در راستای حمایت از  زیستگاه ها و عرصه های طبیعی  استان و   به ویژه حمایت  رسانه ها را طلب می کند وافزایش ضریب ایمنی مناطق مستعد برای رشد و توسعه گونه های در خطر انقراض استان، در اولویت برنامه های اجرایی است.

حرف آخر

 متاسفانه استان گیلان  به رغم داشتن گونه های ارزشمند جانوری، گنجینه ای ناشناخته از ظرفیت ها در زمینه های طبیعی را داراست اما حلقه مفقوده آن  توجه  جدی و دلسوزانه مسئولان آگاه  را می طلبد   مسئولانی که لازم است در زمینه اقتصاد محیط زیست مطالبی را بیاموزند.  اگر تدبیر درستی از حفاظت از محیط زیست  نداشته باشیم  دور نیست که همین اندک باقیمانده از گونه های زیبای خداوندی را از دست بدهیم.